Aanpak Lerarentekort in de Regio

Het lerarentekort in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs is een groot en groeiend probleem. Sinds 2019 werken de partners in de regio Food Valley samen om het lerarentekort te bestrijden. Op deze pagina laten we zien hoe we dat doen.
Ons regionale netwerk is belangrijk voor de aanpak van het lerarentekort, want de Randstad vergt bijvoorbeeld een andere oplossingen dan onze Food Valley-regio. Tegelijk moeten regio's samenwerken om te voorkomen dat het lerarentekort zich alleen verplaatst en er een ‘waterbedeffect’ optreedt. Het Ministerie van OCW ondersteunt de regio's via de organisatie VOION: VO in Ontwikkeling. VOION beoordeelt en ondersteunt de regionale projecten om het lerarentekort aan te pakken.
Deelnemende partijen
In wisselende verbanden, passend bij behoefte en expertise, zijn de instellingen in de regio Food Valley betrokken bij projecten die het imago van het docentschap verbeteren. Daarbij zet dit netwerk van instellingen zich in om nieuwe leraren aan te trekken, te helpen behouden of bestaande leraren te ontlasten. In 2022 zijn er weer nieuwe partners bijgekomen. Op dit moment participeren de volgende partners in de regionale aanpak personeelstekort.
Voortgezet onderwijs
- SG Pantarijn Gem. Wageningen - Pantarijn locaties Wageningen en Rhenen
- St. Openbaar voortgezet onderwijs Ede Gem. Ede - Pallas Athene College
- St. Marnix College Gem. Ede - Marnix College Ede
- St. Christelijke Scholengemeenschap Het Streek Gem. Ede - Het Streek Ede
- St. voor Christelijk voortgezet onderwijs Gem. Ede - Christelijk Lyceum Veenendaal
- St. CVO op rorm. Grondslag Veenendaal e.o. Gem. Veenendaal - Ichthus College Veenendaal
- Gemeente Veenendaal Gem. Veenendaal – Rembrandt College Veenendaal
- St. Prot. Chr. Voortgez. Onderw. Gem. Barneveld e.o. - Johannes Fontanus College Barneveld
- Stg. voor Protestants Christ. Voortgez. Ondrw. De Meerwaarde Gem. Barneveld - De Meerwaarde Barneveld
- Yuverta vmbo Kesteren Gem. Neder-Betuwe - Yuverta Kesteren
- Van Lodenstein College Reformatorische School voor Praktijkonderwijs Gem. Neder-Betuwe, Ede en Barneveld - Van Lodenstein College
- J.H. Donnerschool Gem. Barneveld - J.H. Donnerschool De Glind
- Het Perron voor VMBO en Praktijkonderwijs Gem. Veenendaal - Het Perron Veenendaal
Beroepsonderwijs
- Stichting Aeres Groep – Aeres MBO Ede, Nijkerk en Barneveld
- Stg. Christelijk Onderw. Grp. Vallei & Gelderland Midden – Dullon College Ede
Lerarenopleidingen
- Stichting Aeres Groep- Aeres Hogeschool Wageningen
- Christelijk Hogeschool Ede (CHE)
- Wageningen University (WU)
Onze projecten
Binnen het Food Valley Scholennetwerk verkennen we verschillende oplossingen. Zoals:
Teach|nasium
In het Teach|nasium maken VO-leerlingen kennis met werken in het basis- en voortgezet onderwijs. Ze krijgen colleges onderwijskunde en pedagogiek en lopen stage. Ze leren hoe mooi het onderwijs is, hoeveel betekenis het geeft. Zo'n dertig tot veertig leerlingen per schooljaar die een grote belangstelling hebben voor het onderwijs, kunnen een teach|nasiumtraject volgen. We verwachten dat 80 procent van hen zich ook daadwerkelijk zal aanmelden voor een onderwijsopleiding. Zo vergroten we de kwantiteit, kwaliteit en diversiteit van instroom op lerarenopleidingen.
Contactpersoon: Roel van Swetselaar (CHE), rvswetselaar@che.nl
Startende docenten met inzet van de Startwijzer
Om uitval of uitstroom van startende docenten te voorkomen, is het belangrijk hen goed te begeleiden. Met de Startwijzer onderzochten we waar de knelpunten in deze begeleiding zitten. De Startwijzer is een digitale scan die in beeld brengt hoe verschillende actoren binnen de school (starters, begeleiders, teamleiders etc.) de begeleiding van startende leraren en andere relevante HRM praktijken (zoals de weving en selectie of beoordeling) ervaren. Door de Startwijzer vanuit ieders eigen perspectief in te vullen wordt duidelijk op welke onderdelen er winst te behalen valt.
Contactpersoon: Piety Runhaar (WU), Piety.Runhaar@wur.nl
Samen opleiden
Wageningen University & Research (WUR) biedt een minor educatie aan die in een half jaar resulteert in een beperkte tweedegraads bevoegdheid om les te geven in alle leerjaren van vmbo-t en de onderbouw havo/vwo.
Studenten kunnen deze module volgen tijdens de bachelor of master en ook daarna. Naast veel vakinhoud bestaat de helft van de minor uit een stage, intensief begeleid door stagescholen en een mentor vanuit WUR. WUR en een behoorlijk deel van de scholen in de regio zijn niet aangesloten bij een (academisch) opleidingsscholennetwerk. Daardoor vindt stagetoewijzing en begeleiding nu relatief separaat en incidenteel plaats. Wel vindt er systematisch uitwisseling plaats in het kader van het Food Valley Scholennetwerk en projecten als Begeleiding Startende Leraren. In het kader van Samen Opleiden en begeleiden willen de verschillende partijen, die zijn betrokken bij de opleiding van studenten van de minor/module, de volgende ambities realiseren, zonder dat er sprake is van een formeel opleidingsscholennetwerk:
- Een vast aantal stageplekken voor WUR-studenten aanbieden en invullen (in eerste instantie: twee per jaar per school, in totaal minstens twintig stagiaires per jaar).
- Een jaarlijkse studiemiddag/uitwisseling organiseren, waarbij scholen en de lerarenopleiding samen kijken naar het programma van de opleiding op zowel de instelling als de scholen.
- Sterkere betrokkenheid van schoolbegeleiders bij de beoordeling van studenten.
- Een intakeprocedure realiseren met aandacht voor Erkenning van eerder Verworven Competenties (EVC's) én goede matching van een student met een opleidingsschool. De intake vindt plaats door een team van WUR en de opleidingsscholen.
- Elkaar onderling betrekken bij mogelijke professionaliseringsactiviteiten.
- Zwakke secties met onvoldoende capaciteit voor de begeleiding van stagiaires versterken.
Contactpersoon: Piety Runhaar (WU), Piety.Runhaar@wur.nl of Ruben van de Broek (WU), Ruben.vandeBroek@wur.nl
Meer informatie over Samen Opleiden
Co-teach Informatica, op zoek naar een regionale oplossing
Er is een tekort aan bevoegde informaticadocenten. Omdat niet alle scholen het vak informatica aanbieden en omdat er voor informaticadocenten meestal geen fulltimebaan is op één school, is de vraag te klein om er een speciale opleiding tot informaticadocent voor in te richten.
In het schooljaar 2022-2023 gaan er 2 scholen aan de slag met “Onderwijs op afstand”: Ichthus college, Johannus Fontanus college.
Meer informatie over co-teach: https://www.co-teach.nl/
Contactpersoon: Wilfred Nep (Het Streek), wne@hetstreek.nl
Strategisch Personeel Plan kenniskring
In onze regio leek het lerarentekort lange tijd mee te vallen, maar schoolbesturen krijgen ook hier steeds vaker te maken met personeelstekorten. Het doel van de kenniskring is om op school- en regionaal niveau inzicht te krijgen in wat er nodig is. HRM-afdelingen van de VO-scholen kunnen hierbij ondersteuning krijgen van VOION en een gezamenlijk aan te stellen projectleider.
Contactpersoon: Piety Runhaar (WU) via: piety.runhaar@wur.nl
Didactisch- Pedagogisch versterken MBO
Op drie mbo-scholen krijgen (beginnende) docenten en docententeams coaching van ervarings- en onderwijskundigen uit het MBO en HO om uitval en verloop van docenten te voorkomen.
Ook al ben je (recent) bevoegd als docent, je kunt vaak nog groeien in je bekwaamheid. Er komt veel kijken bij het vak van docent. Zeker op het MBO ben je met name als AVO-docent ook een beetje aan het opvoeden. Daarnaast hebben MBO-docenten heel diverse achtergronden: ze komen bijvoorbeeld vanuit het bedrijfsleven via een pedagogisch-didactisch-getuigschrift-traject (PDG) in het onderwijsvak terecht.
De coaching voor de (startende) docenten is vooral gericht op hun pedagogisch-didactisch handelen en het werken vanuit hun professionele identiteit binnen het MBO.
Een onderwijskundige van de Christelijke Hogeschool Ede leidt het coachteam. Op basis van de ervaringen ontstaat in samenspraak met de betrokken MBO’s een coachtraject dat ook op andere geïnteresseerde scholen kan plaatsvinden.
Contactpersoon: Roel van Swetselaar (CHE), rvswetselaar@che.nl
Regionaal Loket voor zij-instromers in het onderwijs
De regio's Arnhem, Nijmegen en Food Valley richten samen één informatiepunt of loket in voor zij-instromers in het VO. Momenteel kunnen mensen die in deze regio's in het onderwijs willen werken terecht op foodvalley.lerenenwerken.nl en op leraarinnijmegen.nl.
Doelen van een gezamelijk bovenregionaal loket:
- Regionale zichtbaarheid en regionale vervolgactiviteiten onder de aandacht brengen.
- Aansluiten/gebruik maken van het landelijke onderwijsloket.nl en leren van vergelijkbare initiatieven om zij-instroom te stimuleren.
- Samenwerken met lokale overheden en provincie Gelderland op het gebied van Onderwijs & Arbeidsmarkt en UWV.
Bovenregionaal vraagt dit om overleg en gedeelde investeringen in een digitaal platform voor zij-instromers. Regionaal vraagt dit om overleg, investering in activiteiten en begeleiding om de zij-instromer daadwerkelijk tot instroom in opleiding/aanstelling te brengen.
Contactpersoon: Edgar de Wit (WU), edgar.dewit@wur.nl
Download hier het verslag van de meetup van 22 april 2021
Skills voor de klas Escaperoombus
De campagne ‘Skills voor de klas’ laat middelbare scholieren (van 3 havo tot vwo 6) op een bijzondere manier ontdekken of zij skills voor de klas hebben. De campagne is bedoeld om het ‘werken in het basisonderwijs’ vroegtijdig te promoten en te laten zien hoe mooi en veelzijdig het beroep is.
Met de bus kunnen we ook leerlingen bereiken die het docentschap al hebben afgeschreven of hier nog nooit eerder bewust over hebben nagedacht. Daarom willen we benadrukken dat deze bus voor alle leerlingen is bedoeld. We hopen zo, op een speelse manier, veel leerlingen enthousiast te kunnen maken voor het onderwijs.
De campagne is een initiatief van verschillende onderwijsbesturen i.s.m. de pabo's uit heel Nederland. Samen organiseren ze een roadtour langs middelbare scholen met een speciale 'Skills voor de klas Escaperoombus'. De bus is aangepast aan onze regio. Zo is de bus niet alleen een voorproefje voor de pabo, maar zijn er ook extra opdrachten voor het VO en het groene docentschap toegevoegd.
Ga voor meer informatie en de trailer naar www.skillsvoordeklas.nl.
Contactpersoon: Corine van den Berg (CHE), cvdberg01@che.nl

